Nigdy w historii po 1989 roku nie mieliśmy tak jaskrawego przykładu ingerencji urzędującego ministra,  czyli polityka, przedstawiciela władzy wykonawczej, w sferę  niezależności mediów. Nigdy nie było tak drastycznej formy przejęcia mediów publicznych, jak ta, która miała miejsce po utworzeniu rządu Donalda Tuska – powiedziała  Jolanta Hajdasz, wiceprezes SDP i dyrektor CMWP SDP podczas spotkania z przedstawicielami Komisji Europejskiej, jakie odbywa się raz do roku w ramach corocznego przeglądu stanu praworządności we wszystkich Państwach Członkowskich UE. SDP wzięło udział w takich konsultacjach po raz trzeci. 

5 lipca 2023 r. Komisja Europejska opublikowała swoje czwarte sprawozdanie na temat stanu praworządności w UE. Dotyczyło ono czterech głównych obszarów mających istotny wpływ na poszanowanie zasady praworządności: (1) krajowych systemów wymiaru sprawiedliwości, (2) ram antykorupcyjnych, (3) pluralizmu i wolności mediów oraz (4) kwestii instytucjonalnych związanych z mechanizmami kontroli i równowagi władz ważnych dla sprawnego funkcjonowania demokracji. Nowym elementem sprawozdania  ma być  wskazanie konkretnych rekomendacji dla krajów członkowskich w powyższych obszarach.

Spotkanie prowadził dr Bartosz Marciniak i Maciej Styczeń z wydziału DG ds. Sprawiedliwości i Konsumentów (Jednostka C1 – Praworządność) Komisji Europejskiej. Stronę polską oprócz Jolanty Hajdasz z SDP reprezentował red. Krzysztof Bobiński z Towarzystwa Dziennikarskiego i Jacek Wojtaś z Izby Wydawców Prasy.

Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich zostało zaproszone do przedstawienia swojej opinii na temat stanu wolności mediów. Reprezentuję Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, największą, najstarszą i najaktywniejszą organizację dziennikarzy w Polsce. Nasza ocena tego, co wprowadza w mediach publicznych obecny rząd Donalda Tuska, jest wyjątkowo negatywna. Jest to bezwzględne naruszenie zasady wolności słowa i wolności prasy. Niszczenie mediów publicznych trwa już  od dwóch miesięcy  – powiedziała Jolanta Hajdasz. Wymieniła także ich konkretne przejawy:

  • Nielegalne odwołanie władz mediów publicznych przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bartłomieja Sienkiewicza
  • Nielegalne powoływanie nowych władz mediów publicznych. Sąd odmówił wpisania ich do rejestru ze względu na brak podstawy prawnej
  • Bezprawne wtargnięcie na teren mediów publicznych – TVP i Polskiego Radia, bezprawne wyłączenie nadajników TVP INFO, TVP WORLD
  • Bezprawna dezaktywacja serwisu tvpinfo.pl
  • Rząd podjął te nielegalne działania na podstawie uchwały Sejmu z dnia 19 grudnia 23 r. oraz na podstawie Kodeksu Spółek Handlowych. Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem zmiany w mediach publicznych można wprowadzić jedynie na podstawie ustawy przyjętej przez Sejm i Senat i podpisanej przez Prezydenta RP
  • Postawienie w stan likwidacji wszystkich mediów publicznych w Polsce – Polskiej Agencji Prasowej, która ma już 105 lat, Polskiego Radia, które ma 98 lat i Telewizji Polskiej, która ma 62 lata. Postawiono także w stan likwidacji 17 rozgłośni regionalnych Polskiego Radia . Sąd Rejestrowy  odmówił  wpisania likwidacji TVP i PR, a mimo to postępuje destrukcja tych mediów, kierują nimi uzurpatorskie władze
  • Setki ludzi w radiu i telewizji zostało pozbawionych pracy. Ich liczbę trudno oszacować, gdyż większość z nich nie była zatrudniona na umowę o pracę, tylko byli  tzw. niezależnym współpracownikami lub świadczyli usługi medialne jako firmy. Ci ludzie z dnia na dzień stracili źródło dochodu
  • W ciągu 2 miesięcy funkcjonowania mediów publicznych pod nowym kierownictwem  ich oglądalność drastycznie spadła. Oglądalność TVP INFO  (tzw. wskaźnik +4, czyli liczba wszystkich widzów powyżej 4. roku życia) spadła z 4,43% w styczniu 2023 r. do 1,52% w styczniu 2024 r., co oznacza drastyczny spadek liczby widzów o ponad 65% (ze średnio ok. 300 tys. widzów w lutym 2023 r. do ok. 78 tys. widzów w lutym 2024 r.). Stacja TVP INFO nie znajduje się na liście 20 najchętniej oglądanych stacji telewizyjnych w Polsce, a wcześniej znajdowała się nawet w pierwszej 10 -tce. Wzmocniło to bardzo komercyjną konkurencję telewizji publicznej, zwłaszcza TVN, która jest zapleczem medialnym rządu. Dane te pochodzą z głównego pomiaru telemetrycznego widowni telewizji naziemnej przeprowadzonego w Polsce przez firmę Nielsen.
  • Występuje cenzura treści – nowe władze TVP w ciągu ostatnich 2 miesięcy usunęły z Internetu blisko 5,5 mln programów i artykułów opublikowanych na portalach tvp.pl i tvpinfo.pl. Jest to drastyczne naruszenie zasady wolności słowa. Nie wiadomo, co stało się z tymi materiałami i dlaczego podjęto taką decyzję. Było wiele cennych programów historycznych, społecznych i politycznych, niektóre nawet z 2008 roku.
  • Ministrowie obecnego rządu nie wpuszczają na swoje konferencje prasowe dziennikarzy mediów prywatnych prezentujących stanowiska obecnej opozycji, zwłaszcza TV Republika, czego przykładem jest postępowanie  Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministra Sprawiedliwości wobec dziennikarzy tej stacji. Przedstawiciele obecnego rządu bezpodstawnie i skrajnie negatywnie wypowiadają się o tej telewizji mimo że mają obowiązek równego traktowania wszystkich mediów.
  • Rząd i jego zaplecze medialne próbują zastraszyć reklamodawców mediów prawicowych – media wspierające rząd publikują artykuły z listą reklamodawców, którzy odważą się publikować reklamy w mediach opozycyjnych. Rząd wycofał już z prawicowych mediów prawie wszystkie reklamy spółek państwowych. Narusza to zasadę wolnej konkurencji, która jest podstawową zasadą, na której opiera się każde państwo demokratyczne.

Na pytanie o ocenę funkcjonowania i niezależności polskiego regulatora mediów czyli KRRiT Jolanta Hajdasz odpowiedziała, iż polski regulator mediów działa w sposób profesjonalny oraz  niezależny od władz politycznych. Obecnie to KRRiT stoi na straży prawa dotyczącego systemu radiowo-telewizyjnego, ponieważ władza brutalnie niszczy ten system i łamie prawo medialne – stwierdziła Jolanta Hajdasz. Pytana o ocenę stanu walki z korupcją powiedziała, iż jej zdaniem poprzedni rząd walczył z korupcją bardzo intensywnie, a Centralne Biuro Antykorupcyjne wywiązało się ze swojego zadania bardzo odpowiedzialnie i prawidłowo. Zapowiedzi  jego likwidacji są niezwykle niepokojące – powiedziała Jolanta Hajdasz.

Krzysztof Bobiński i Jacek Wojtaś przedstawili odmienne stanowisko od SDP.

Odpowiedzi SDP na pytania zadane w trakcie spotkania z przedstawicielem KE (notatka) – 5.03.24 EN spotkanie z przedstawicielem KE

IV Sprawozdanie na temat stanu praworządności w UE jest tu : https://commission.europa.eu/publications/2023-rule-law-report-communication-and-country-chapters_en?prefLang=pl&etrans=pl