CMWP SDP zwraca uwagę na ideologiczny charakter wyników badań naukowców z Uniwersytetu Oksfordzkiego na temat rozprzestrzeniania się tzw. junk news („wiadomości śmieciowych”) w czasie wyborów parlamentarnych w UE i apeluje o obiektywizm i rzetelność przy ich relacjonowaniu w mediach.
21 maja b.r. został opublikowany raport „Junk News During the EU Parliamentary Elections” ( na temat „śmieciowych newsów” przed wyborami do europarlamentu) autorstwa naukowców z Oxford Internet Institute, jednostki badawczej Uniwersytetu Oksfordzkiego zajmującej się badaniami nad naukami społecznymi w internecie. W Raporcie tym wskazano Polskę jako kraj, który ma najwyższy współczynnik fałszywych informacji rozpowszechnianych w sieci. Wskazane w badaniu źródła tych informacji budzą jednak zdziwienie i sprzeciw, gdyż wśród niszowych i mało znanych portali internetowych umieszczono także te, które od wielu lat cieszą się wiarygodnością i uznaniem wśród użytkowników internetu w Polsce.
W ocenie CMWP SDP rezultat badań uzyskany przez naukowców z Oksfordu jest wynikiem specyficznej metodologii tego badania opartej na ideologicznej interpretacji analizowanych zdarzeń. Badanie, o którym mowa zostało przeprowadzone na podstawie danych pochodzących z tzw. Junk News Aggregator, narzędzia internetowego, który w oparciu o nieznany użytkownikom algorytm selekcjonuje ukazujące się w internecie treści pod kątem ich prawdziwości wskazując te, które uznaje za „junk news”, czyli „informacje śmieciowe”. Nawet pobieżna analiza tego narzędzia pozwala na stwierdzenie, iż ocena informacji z Polski oparta jest w nim na kryterium ideologicznym, jako „junk news” kwalifikowane są w tym badaniu przede wszystkim informacje pochodzące ze źródeł o konserwatywnym, prawicowym charakterze.
Wśród serwisów, które miałyby być źródłem „junk news” wymieniono m.in. portal wpolityce.pl, jeden z najbardziej popularnych i rzetelnych portali internetowych w Polsce, prezentujących informacje i opinie konserwatywnej części społeczeństwa. Tymczasem od początku swojego istnienia portal, a także związane z nim media (tygodnik Sieci, telewizja wpolsce.pl) tworzone są zgodnie z zasadami etyki dziennikarskiej, a ich wiarygodność na co dzień doceniają profesjonalne media i ich odbiorcy, co wyraża się m.in. w wysokiej pozycji tzw. cytowań portalu w mediach tradycyjnych w Polsce oraz opiniotwórczy charakter publikowanych przez niego wiadomości. Z portalem związani są cenieni powszechnie w Polsce dziennikarze, których dorobek zawodowy weryfikowany jest choćby poprzez zdobywane przez nich nagrody dziennikarskie. Wielu z nich od lat działa społecznie w Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich, największej i najstarszej organizacji dziennikarskiej w Polsce. Poza informacjami z portalu wpolityce.pl wśród „junk news” z Polski można znaleźć informacje pochodzące np. z Telewizji Republika, czy portalu niezależna.pl., czyli profesjonalnych mediów działających od wielu lat w oparciu o zasady etyki dziennikarskiej i cieszących się uznaniem odbiorców nie tylko o prawicowych poglądach.
CMWP SDP stanowczo protestuje przeciwko stosowaniu kryterium ideologicznego w badaniach naukowych nad komunikowaniem masowym i jego współczesnymi narzędziami, jakimi są media społecznościowe oraz apeluje do dziennikarzy o rzetelność przy omawianiu wyników tych badań w mediach.
dr Jolanta Hajdasz
dyr. CMWP SDP
Warszawa, 23 maja 2019 r.