STANOWISKO
Centrum Monitoringu Wolności Prasy SDP
w sprawie red. Pawła Gąsiorskiego oskarżonego z art. 212 k.k.
W związku z prywatnym aktem oskarżenia z art. 212 k.k. wniesionym w imieniu p. Sylwii Szymańskiej – Burmistrza Blachowni przeciwko red. Pawłowi Gąsiorskiemu, Centrum Monitoringu Wolności Prasy SDP przedstawia stanowisko w niniejszej sprawie.
Jako redaktor naczelny portalu internetowego www.GminaBlachownia.pl (tytułu prasowego), red. Paweł Gąsiorski publikuje materiały prasowe dotyczące problematyki lokalnej. W szczególności opublikował on szereg artykułów, w których poddał krytyce działalność Burmistrza Blachowni.
Powyższa działalność spowodowała złożenie przez Burmistrza Blachowni skargi na Policji, z zarzutem zniesławienia. Ponieważ pierwsze postępowanie w tej sprawie zostało umorzone, pełnomocnik Burmistrza Blachowni wniósł do tut. Sądu prywatny akt oskarżenia z art. 212 k.k.
W związku z powyższym CMWP SDP sygnalizuje, że w świetle art. 14 i art. 54 ust. 1 Konstytucji RP, art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, innych aktów prawa międzynarodowego jak również ugruntowanego orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, wolność słowa i prasy są fundamentami demokracji oraz społeczeństwa obywatelskiego. Tymczasem obecnie w Polsce notoryczne jest kierowanie przeciwko dziennikarzom aktów oskarżenia z art. 212 k.k. ze względu na podejmowaną przez nich krytykę działań władz lokalnych. CMWP SDP na bieżąco monitoruje sytuację w tym zakresie i jest ona bardzo niepokojąca. Wnoszenie skarg na Policję lub aktów oskarżenia do sądu zniechęca dziennikarzy, powodując tzw. efekt mrożący – odstrasza od poruszania niewygodnych lub drażliwych tematów.
Nie wypowiadając się co do rozstrzygnięcia które należy do Sądu, CMWP SDP stoi na stanowisku, że wniesiony w niniejszej sprawie akt oskarżenia godzi w publiczną debatę na temat problemów wspólnoty lokalnej. Tytułem przykładu można wskazać, że jednym z argumentów na poparcie zarzutów zawartych w akcie oskarżenia jest opublikowanie przez red. Pawła Gąsiorskiego stwierdzeń, iż Burmistrz Blachowni nie ma kompetencji do sprawowania tego urzędu oraz źle gospodaruje finansami gminy. Tymczasem już na pierwszy rzut oka widać, że tego rodzaju stwierdzenia mogą być wysunięte wobec dowolnego polityka, gdyż stanowią tylko opinię i mieszczą się w ramach normalnej debaty – a polityk zawsze ma prawo się do nich odnieść i kontrargumentować. Jeżeli jednak mają one uzasadniać wszczynanie postępowania karnego, to jest to sytuacja niezwykle niepokojąca, gdyż wpisuje się w tendencję do uciszania dziennikarskiej i obywatelskiej krytyki za pomocą wymiaru sprawiedliwości.
Należy stanowczo podkreślić i przypomnieć, że granice dopuszczalnej krytyki są szersze w stosunku do polityków i ich działań publicznych niż wobec osób prywatnych. Politycy świadomie i w sposób nieunikniony wystawiają się na ostrą kontrolę i reakcję na każde wypowiedziane słowo i wszystko, co robią dziś i co robili w przeszłości. Muszą więc być bardziej tolerancyjni (M. Antoni Nowicki w: Komentarz do art. 10 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz wyrok ETPCz z 1986 r. w sprawie Lingens przeciwko Austrii, skarga nr 9815/82).
Mając powyższe na uwadze, CMWP SDP podejmie się monitorowania niniejszej sprawy. Apeluje również do Sądu o szczególnie wnikliwie jej zbadanie pod kątem praw człowieka, w tym dochowania gwarancji wolności słowa i prasy.
Wiktor Świetlik,
Dyrektor Centrum Monitoringu Wolności Prasy SDP
Apl. adw. Michał Ł. Jaszewski,
Doradca prawny Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich