W dniach 17.01.2003-22.01.2003 przeprowadzone zostało przez Centrum Monitoringu Wolności Prasy badanie stanu wdrażania ustawy o dostępie do informacji publicznej ( w tym przygotowań do uruchomienia Biuletynu Informacji Publicznej) w sądach polskich. Badanie przeprowadzono telefonicznie przeprowadzając rozmowy się z 40 sądami okręgowymi i podlegającymi im sądami rejonowymi oraz SN i NSA. Informacji telefonicznej odmówiono w 10 sądach, w tym NSA, odpowiadając, że uzyskanie jakichkolwiek informacji możliwe jest tylko po zwróceniu się do prezesa sądu w formie pisemnej.

Badania wykazały, że informacyjne strony internetowe zostały uruchomione przez 11 sądów:

SN: www.ns.pl
Koszalin: www.koszalin.so.gov.pl
Legnica: www.gemex.com.pl
Krosno: www.karpaty.pl
Tarnów: www.sad-okr.tarman.pl
Suwałki: www.suwalki.so.gov.pl
Szczecin: www.so-szczecin.neostrada.pl
Radom: www.radom.so.gov.pl
Rzeszów: www.rzeszow.so.gov.pl
Bielsko-Biała: www.so.bielsko.pl
Białystok: www.so.bial.pbi.pl

Choć zasadniczo zakres przedmiotowy informacji na tych stronach obejmuje również sądy rejonowe, to nie są to strony Biuletynu Informacji Publicznej i nie wszystkie z nich rzeczywiście spełniają wymogi BIP-u.

Prace nad uruchomieniem stron internetowych BIP w standardach ustawy i rozporządzenia MSWiA trwają w 5 sądach okręgowych: Jeleniej Górze, Kaliszu, Katowicach, Krakowie i Gdańsku. W 8 spośród badanych sądów okręgowych prace nad BIP-em nawet nie zostały rozpoczęte, w Kielcach i Siedlcach podmioty upoważnione do udzielania informacji publicznych nie były w stanie stwierdzić czy taka strona istnieje, bądź czy trwają prace nad jej uruchomieniem, a w Łodzi i Słupsku nie potrafiono podać adresu internetowego podobno istniejących stron.

Co do tworzonych lub już dostępnych witryn internetowych nie stwierdzono, by pomocy (wskazówek, zaleceń) udzieliła Krajowa Rada Sądownictwa (nie zwracano się też do KRS o taką pomoc), z wyjątkiem SO w Białymstoku, w którym stwierdzono, że KRS udzielił ogólnych zaleceń.

W większości sądów udzielaniem informacji o sprawach publicznych zajmują się w pierwszej kolejności aczkolwiek nie wyłącznie rzecznicy prasowi: wyraźnie stwierdzono to w 15 sądach: Warszawa (zarówno SN jak i SO i NSA), Gorzów Wlkp., Kalisz, Koszalin, Legnica, Piotrków Tryb., Bydgoszcz, Zielona Góra, Gdańsk, Płock, Poznań, Jelenia Góra, Zamość.

W 12 sądach informacji takich udzielają prezesi lub wiceprezesi sądów okręgowych : Gliwice, Częstochowa, Bielsko-Białą, Białystok, Radom, Olsztyn, N. Sącz, Łódź, Łomża, Kielce, Legnica, Lublin.

W ramach ich kompetencji leży również udzielanie informacji o sądach rejonowych należących do odpowiednich okręgów.

Istnienie jakiejkolwiek regulacji wewnętrznej w zakresie dostępu do informacji publicznej stwierdzono w 6 sądach:
SN – zarządzenie I Prezesa SN, podlegające udostępnieniu e-mailem
Łódź, Kalisz (SO) – uchwały kolegium sędziowskiego – nieudostępniane
Warszawa (SO) – wytyczne prezesa sądu – nieudostępniane
Gorzów Wlkp. (SO)- ogólne upoważnienie prezesa sądu
Katowice (SO) – zarządzenie o wewnętrznym podziale czynności nieudostępniane

Informacje zawarte w wokandach udostępniane są telefonicznie każdemu (w tym osobom nie będącym stronami) w 13 sądach: Katowice, Kraków, Łomża, Łódź, Olsztyn, Płock, Rzeszów, Zamość, Warszawa (SO), Bydgoszcz, Białystok, , Bielsko-Biała, Gdańsk. W pozostałych sądach informacje te udostępniane są wg informacji udzielonej przez upoważnione osoby, telefonicznie co najwyżej stronom toczącego się postępowania, wyjątkowo grzecznościowo podmiotom znanym sądowi (np. znanym osobiście dziennikarzom) natomiast z treścią wokand może zapoznać się każdy wyłącznie osobiście (w siedzibie sądu) z chwilą wywieszenia wokandy w dniu rozprawy.

W załączeniu zestawienie tabelaryczne z badania.

Sporządziła:
Inga Byczkowska